Diftar in Tervuren: een onrechtvaardige, dure en visieloze hervorming
Op 28 augustus 2025 heeft de gemeenteraad van Tervuren de invoering goedgekeurd van het Diftar-systeem op basis van gewicht voor de ophaling van huishoudelijk afval. Vanaf 2026 zal elk huishouden zijn afval moeten aanbieden in een container die uitgerust is met een chip en een weegsysteem. De factuur zal niet langer berekend worden op basis van het aantal aangekochte zakken, maar op het exacte gewicht van het aangeboden restafval en GFT.
De meerderheid heeft deze hervorming voorgesteld als een “onvermijdelijke vooruitgang” en een “verantwoordelijke ecologische keuze”. De werkelijkheid ziet er echter heel anders uit: het project werd aangenomen in allerijl, zonder een degelijk businesscase, zonder transparantie over de werkelijke kostprijs, en tegen de mening van een deel van de meerderheid zelf.
De beloften die het college naar voren schuift
De voorstanders van Diftar brengen enkele argumenten naar voren, die het vermelden waard zijn alvorens ze met de werkelijkheid te confronteren:
- Vermindering van de tonnages: elders in Vlaanderen zou de overschakeling naar gewicht geleid hebben tot een daling van 20 tot 30% van het volume restafval.
- De vervuiler betaalt: elk huishouden betaalt in functie van wat het weggooit, wat eerlijker lijkt dan het huidige systeem dat gebaseerd is op het volume van de zakken.
- Schoonere straten: geen door dieren gescheurde vuilniszakken meer, containers zouden overlast en rommel beperken.
- Beheergegevens: het systeem zou gedetailleerde cijfers opleveren om het afvalplan van de gemeente te verbeteren.
Maar deze argumenten volstaan niet om de enorme zwaktes van het project, zoals het in Tervuren werd beslist, te verdoezelen.
Een factuur die explodeert voor de gezinnen
Vandaag betaalt een gezin van vijf personen dat jaarlijks ongeveer 30 zakken van 60 liter buitenzet, 51 €. Met Diftar zal hetzelfde gezin, indien het zijn huidige gewoonten behoudt, 232 € betalen, oftewel 4,6 keer meer.
Zelfs bij een veronderstelde vermindering van de tonnages (van 130 kg naar 90 kg per persoon) zal de jaarlijkse factuur 169 € blijven, meer dan drie keer zo hoog als vandaag.
De verkozenen van de meerderheid durven te beweren dat “wie beter sorteert, minder zal betalen”. Dat is niet waar. In het beste geval wordt de factuur drie keer zo hoog, in het slechtste geval vijf keer. De officiële boodschap is een klunzige manier om een verhoging van de belasting te camoufleren.
Minder dienstverlening, meer beperkingen
Meer betalen voor minder: dat is wat Diftar betekent voor de inwoners van Tervuren.
- De ophaalfrequentie wordt gehalveerd: eens om de twee weken in plaats van eens per week.
- De inwoners van het centrum zullen zelfs geen huis-aan-huis ophaling meer hebben: zij zullen naar ondergrondse containers moeten gaan. Voor oudere mensen of grote gezinnen zal dit een zware en oneerlijke last zijn.
- Ook de winkels zullen zich moeten aanpassen, zonder dat er een specifieke oplossing voorzien is.
De consequentie is duidelijk: de gezinnen zullen veel meer betalen voor een service die half zo vaak wordt aangeboden.
Bekende en geminimaliseerde risico’s
Veel gemeenten die Diftar al hebben ingevoerd, kennen problemen die Tervuren doet alsof ze niet bestaan:
- Zwerfvuil: de illegale stortingen nemen toe wanneer het weggooien te duur wordt.
- Fraude: zakken worden in de containers van de buren geplaatst, gemakkelijk te identificeren aan het adres dat aan de chip gekoppeld is.
- Beschadigde of gestolen containers: elk huishouden zal een grote en kwetsbare container moeten bewaren. En als de container beschadigd of gestolen wordt, zullen opnieuw de gezinnen de rekening moeten betalen…
- Slechte geuren en plagen: het afval, vooral organisch, zal twee weken fermenteren voordat het wordt opgehaald.
- Ondergrondse containers buiten werking: wanneer een inzamelpunt buiten gebruik is, hebben de omwonenden geen alternatief.
Deze risico’s zijn niet hypothetisch: ze zijn elders gedocumenteerd.
Een verdeeld meerderheid, een ongekende situatie
Bij de stemming van 28 augustus heeft de N-VA, ondanks dat ze deel uitmaakt van de meerderheid, haar ongenoegen geuit. Haar verkozenen hekelden de stijging van de kosten, het verlies aan dienstverlening en de inefficiëntie van het systeem. Het resultaat: een verdeelde stemming, met enkele N-VA-leden die zich onthielden en anderen die uit “loyaliteit” voor stemden, zonder hun ongemak te verbergen.
Het gaat om een ongekend politiek feit: nooit eerder was de meerderheid verdeeld over een dossier van deze omvang. De hervorming werd dus aangenomen, maar in een gespannen sfeer en zonder consensus.
Het blinde punt: het volledig ontbreken van een businesscase
Het meest zorgwekkende punt is misschien wel dit: de gemeente is aan deze hervorming begonnen zonder ook maar enige kennis van de totale financiële impact.
Vandaag betaalt Tervuren jaarlijks 2,8 miljoen euro aan Interrand voor de ophaling en verwerking van afval. Tijdens het debat vroegen de raadsleden welk bedrag bespaard zou worden door de invoering van Diftar. Het antwoord van het college was veelzeggend:
- Er is geen enkele schatting beschikbaar.
- Er is geen enkele financiële simulatie verstrekt.
- Het college geeft toe dat de gemeentelijke factuur de eerste jaren ongewijzigd zal blijven.
Kortom: de kosten voor de gemeente blijven constant, terwijl de kosten voor de gezinnen de pan uit rijzen. Resultaat: een dubbele last, zonder enige garantie op toekomstige besparingen.
Geoffroy de Visscher vatte het als volgt samen: « We stappen in een radicale hervorming die het dagelijks leven van elke burger ingrijpend verandert, zonder te weten of het ook maar iets zal opleveren. »
De N-VA voegde eraan toe dat het systeem, zelfs op lange termijn, structureel duurder is: de vrachtwagens zijn duurder, de ophaling verloopt trager, en het personeel moet elke container afzonderlijk behandelen. De belofte van lagere kosten voor de gemeente is dus illusoir.
Een flagrante fiscale ongelijkheid
Diftar legt 85 % van de kosten bij de gezinnen via heffingen, tegenover slechts 15 % die wordt gefinancierd uit de algemene belastinginkomsten.
Nochtans is afvalophaling een basisopdracht van de gemeente, die collectief gefinancierd zou moeten worden en niet omgevormd tot een “belasting per kilo” zonder onderscheid. Dit systeem is diep oneerlijk: een gezin met bescheiden middelen zal per kilo evenveel betalen als een rijk gezin.
De genegeerde alternatieven
Al jaren pleit Tervuren Unie voor een herziening van het partnerschap met Interrand. Er bestaan ook andere mogelijkheden:
- Interza (Zaventem, Wezembeek-Oppem): beheersbare kosten, tevreden inwoners, flexibele dienstverlening.
- Bruxelles-Propreté: ervaren openbare operator die de hoofdstad beheert en aangepaste formules zou kunnen aanbieden.
- Privé-operatoren zoals Veolia of Van Gansewinkel, die in staat zijn competitieve en innovatieve oplossingen te bieden.
Geen van deze opties is ooit serieus onderzocht. De huidige meerderheid, net als de vorige, heeft zich opgesloten in een afhankelijkheid van Interrand, accepteerde hun keuzes zonder debat en weigerde elke vorm van concurrentie.
Conclusie: een opgelegde hervorming, geen onvermijdelijkheid
Het Diftar-systeem in Tervuren is geen ecologische noodzaak, maar een politieke keuze die ondoorzichtig en slecht voorbereid is.
- Voor de burgers: een explosie van de factuur, verminderde dienstverlening, nieuwe beperkingen en risico’s op fraude en zwerfvuil.
- Voor de gemeente: constante kosten, geen besparingsplan en een grotere afhankelijkheid van Interrand.
- Voor de meerderheid: een interne verdeeldheid die openlijk aan het licht komt, een teken van ongemak tegenover een hervorming die door een groot deel van de bevolking wordt afgewezen.
Tervuren Unie zal de inwoners blijven informeren en dit oneerlijke beleid blijven aanklagen. Wij pleiten voor een afvalbeheersysteem dat eerlijk, transparant, competitief is en werkelijk ten dienste staat van de gezinnen in Tervuren.
